Δήμητρα Κουτσούκη, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ/Dimitra Koutsouki Professor NKUA
8η Μάρτη, «Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας»
Ημέρα - σύμβολο για τους αγώνες των γυναικών ενάντια σε κάθε μορφή βίας και καταπίεσης στην εργασία, την κοινωνία, την οικογένεια.
Ο ματωμένος Μάρτης του 1857 στα κλωστοϋφαντουργεία της Αμερικής ήταν η πρώτη διαμαρτυρία εργατριών για τις άθλιες συνθήκες εργασίας τους, ενώ το 1886 τα πρώτα συνδικάτα στο Σικάγο εξεγέρθηκαν υπέρ των εργατικών τους δικαιωμάτων. Μετά από πολλά εργατικά "ατυχήματα" και διαπόμπευση από το κοινωνικό και οικείο περιβάλλον οι γυναίκες, ως εργάτριες ή μετανάστριες, κατέκτησαν πολλά από τα δικαιώματά τους, γράφοντας σελίδες ιστορίας του γυναικείου κινήματος.
Οι αποκαλύψεις για περιστατικά βίας ή σεξουαλικής παρενόχλησης παραμένουν -δυστυχώς- επίκαιρα, τονίζοντας τις έμφυλες (και όχι μόνο) ανισότητες, που διέπουν την κοινωνία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, Μάϊος 2020, τα Κράτη-Μέλη καταγράφουν πάνω από 60% αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας λόγω περιορισμών του κορονοϊού- επείγουσες κλήσεις από γυναίκες -θύματα βιαιοπραγίας από τους συντρόφους τους.
Η αύξηση περιστατικών βίας απέναντι στις γυναίκες σε συνθήκες εγκλεισμού λόγω της πανδημίας αποτελεί μία έκφραση σχέσεων κυριαρχίας και υποτέλειας. Κοινωνιολογικά, οι έμφυλες ανισότητες προκύπτουν από την ταύτιση του δίπολου άντρας/γυναίκα με το δίπολο κυριαρχία/υποτέλεια αντίστοιχα.
Οι γυναίκες που παλεύουν με στερεότυπα, οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις, εγκλωβισμένες σε καταστάσεις έμφυλης βίας, εκμετάλλευσης κι εξόντωσης, δεσμεύουν τα όνειρα και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εργασία, την εκπαίδευση, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό. Σε μια πορεία δικαιωμάτων και κατακτήσεων, όπως η κοινωνική ασφάλιση, η προστασία της μητρότητας, η στήριξη του κοινωνικού ρόλου της γυναίκας.
Τα θύματα, που έσπασαν τη σιωπή και βρήκαν το θάρρος να καταγγείλουν και να αποκαλύψουν περιστατικά βίας σε βάρος των γυναικών ή ακόμα και ανήλικων παιδιών, χρειάζονται στήριξη.
Είναι ανάγκη να χτίσουμε “ασπίδα προστασίας” απέναντι σε κάθε μορφή βίας, εκμετάλλευσης και ανισοτιμίας.
Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ποιοτικά προγράμματα εκπαίδευσης, όπου όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να μαθαίνουν το σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ελευθερία και την προσωπική ασφάλεια, τη δημοκρατία, για το δικαίωμα στη ζωή. Να μαθαίνουν συναισθήματα και συμπεριφορές που να εκφράζουν θεμελιώδεις αρχές μιας κοινωνίας ανθρώπων, αγάπης, σεβασμού και εκτίμησης μεταξύ των μελών της.
Στην αλληγορική και συμβολική ποίηση, η γυναίκα με όλα τα πρόσωπα, τις ιδιότητες και τους ρόλους της ήταν και θα είναι η μούσα πολλών μεγάλων ποιητών. Οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής» και του Γιάννη Ρίτσου «Σονάτα του Σεληνόφωτος» είναι ένας Ύμνος στη γυναίκα. Το νόημα κλεισμένο σε μια φράση «η Ζωή είναι Γυναίκα» εκπέμπει το μήνυμα για εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, μήνυμα αλληλεγγύης.
Χρόνια πολλά στη γυναίκα, στο κορίτσι, στην αδερφή, στη μητέρα, στη σύντροφο, στην αγωνίστρια, στην εργαζόμενη, στη νοικοκυρά, στην πηγή της ζωής μας....